Lösemi, vücudun kan hücrelerini üreten kemik iliği ve lenf sisteminin kanseridir. Sağlıklı bir kişinin kan dolaşımında belirli sayıda kan hücresi bulunur. Lösemide, akyuvarların üretimi anormal artarak kontrolsuz bir şekilde çoğalır.
Lösemilerde bu hücreler çok sayıda üretilse de normal fonksiyonlarını göremez. Çeşitli tipleri olan lösemi hastalığındaki lösemi hücreleri, normal akyuvarlar gibi, belirli bir süreden sonra yaşam süresini tamamlamaz. Aksine, lösemi hücreleri normal hücrelere göre daha uzun yaşar. Bilindiği gibi, kan dolaşımında bulunan kan hücreleri; alyuvarlar, akyuvarlar ve trombosit ya da platelet denilen kan pulcuklarıdır. Bu hücreler, kemik iliğinde üretilerek, kan dolaşımına salınır ve belirli bir süre kan dolaşımında kaldıktan sonra, ömrünü tamamlar. Dolaşımda kaldıkları süre içinde; alyuvarlar vücut hücrelerine oksijen taşımada, akyuvarlar vücuda giren mikroplarla savaşmada ve trombositler de kan pıhtılaşmasında görevlidirler. Yaşam süresi biten tüm kan hücrelerinin yerine, her gün yenileri yapılmaktadır. Böylece kan dolaşımında bulunan hücrelerin sayısı sabit kalır. Gereksinim duyulduğunda, özellikle enfeksiyonlarda esas olarak akyuvarların sayısı artarak, hastalıklarla savaşır ve iyileşme sonrası sayıları yine normale döner.
Lösemi hücrelerinin çoğalmasının sakıncası nedir ?
Lösemi hücreleri kemik iliği ve salındıkları kan dolaşımında birikir. Bazen kemik iliğinde öyle çoğalırlar ki, diğer kan hücrelerinin yapımının azalmasına sebep olurlar. Buna bağlı olarak kansızlık ve pıhtılaşma bozukluğu nedeniyle kanamalar meydana gelir. Buna ek olarak, lösemi hücreleri çeşitli organları da etkileyebilir. Löseminin tipine göre, etkilenen organlar arasında karaciğer, dalak ve lenf düğümleri sayılabilir. Bu organlar anormal hücreler ile dolu olduğundan şişip büyürler. Santral sinir sistemine de yayılan lösemi hücreleri, beyin omurilik sıvısında da tespit edilebilir.
Löseminin sebepleri nelerdir ?
Löseminin esas sebebi tam olarak belli değildir. Ancak bilim adamları lösemiye genetik ve çevresel faktörlerin bir arada sebep olduklarına inanmaktadır.
Lösemi nasıl gelişir ?
Akyuvar hücrelerinin genetik yapısında meydana gelen değişikliklerin lösemiye yol açtığı düşünülmektedir. Buna ek olarak, hücrelerin içinde genetik yapının dışında meydana gelen farklılıklar da lösemi gelişimine katkıda bulunabilir. Bazı anormallikler, hücrelerin daha hızlı çoğalmasına sebep olurken, diğerleri hücrelerin daha uzun yaşamasına yol açabilir. Bütün bunlar bir araya geldiğinde lösemi gelişir.
Lösemi belirtileri nelerdir ?
Löseminin belirtileri löseminin tipine göre değişir. Genel lösemi belirtileri şunlardır :
- Ateş,
- Zayıflık,
- Yorgunluk,
- Sık geçirilen enfeksiyonlar,
- Kilo kaybı,
- Lenf düğümlerinde şişlik,
- Karaciğer veya dalakta büyüme,
- Tekrarlayan burun kanamaları,
- Kolayca meydana gelen kanamalar,
- Deri üzerinde küçük kırmızı lekeler,
- Aşırı terleme,
- Kemiklerde ağrı veya hassasiyet.
