Dünyayı alarma geçiren “et yiyen bakteri” olarak bilinen Vibrio enfeksiyonları, küresel ısınmanın etkisiyle denizlerde artış gösterdi. ABD’de can kayıplarına yol açan bakterinin Marmara, Ege ve Akdeniz sularında DNA’sına rastlandığı belirtildi. Peki, Türkiye’de vaka var mı? Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan resmî açıklamada, 2025 yılı itibarıyla Türkiye’de Vibrio kaynaklı hiçbir vaka tespit edilmediği duyuruldu. Vatandaşların paniğe kapılmaması, ancak bilinçli olması gerektiği vurgulandı.
Küresel ısınmanın etkileri yalnızca sıcak hava dalgalarıyla sınırlı kalmıyor; deniz suyundaki sıcaklık artışı da halk sağlığı açısından tehlikeli mikroorganizmaların çoğalmasına neden oluyor. Bunlardan biri olan ve halk arasında “et yiyen bakteri” olarak anılan Vibrio bakterisi, son dönemde dünya genelinde tedirginliğe yol açtı. Özellikle ABD’de 4 kişinin hayatını kaybettiği vakalar sonrası gözler Akdeniz ülkelerine çevrildi.
Bu kapsamda Türkiye’de de Marmara, Ege ve Akdeniz kıyılarında yapılan çevresel testlerde Vibrio bakterilerinin DNA’sına rastlandığı yönündeki iddialar kamuoyunda paniğe neden oldu. Ancak Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nden gelen açıklama, kamuoyunu rahatlatacak nitelikteydi. Bakanlık, 2025 yılı boyunca Vibrio kaynaklı hiçbir vaka tespit edilmediğini ve herhangi bir salgın bulgusuna ulaşılmadığını resmî olarak duyurdu.
Vibrio Bakterisi Nedir?
Vibrio bakterisi, özellikle deniz suyu ile temas eden açık yaralardan ya da iyi pişmemiş deniz ürünlerinin tüketilmesiyle insan vücuduna girebilen bir bakteri türüdür. Bakteri, bağışıklık sistemi zayıf bireylerde hızlı şekilde yayılabilir ve nekrotizan fasiit (et yiyen enfeksiyon), sepsis gibi hayati tehlike oluşturan rahatsızlıklara yol açabilir.
En sık karşılaşılan türlerinden bazıları şunlardır:
Vibrio vulnificus: En tehlikeli türlerden biridir. Kan dolaşımına girdiğinde çok kısa sürede hayati risk oluşturabilir.
Vibrio parahaemolyticus: Genellikle mide ve bağırsak enfeksiyonlarına neden olur.
Vibrio cholerae: Kolera hastalığının etkenidir.
Türkiye’de Durum Ne?
Türkiye’de bazı kıyı bölgelerinde çevresel testlerde bu bakterilerin izine rastlanmış olsa da, resmî hastalık vakası kaydı yoktur. Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasına göre, Bulaşıcı Hastalıklar Bildirim Sistemi üzerinden elde edilen 2025 verileri incelendiğinde, Türkiye’de Vibrio kaynaklı hiçbir hastalık vakası kaydedilmemiştir.
Bu açıklama ile birlikte Sağlık Bakanlığı, vatandaşların sosyal medyada dolaşan asılsız haberlere değil, yalnızca resmî kaynaklara itibar etmeleri gerektiğini vurguladı.
Nerelerde Görülüyor?
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC), son yayınladığı raporda Vibrio bakterisinin Baltık Denizi’nden Kuzey Denizi’ne kadar yayılma eğilimi gösterdiğini açıkladı. Bu bölgelerde deniz suyu sıcaklıklarının artmasıyla birlikte bakteri popülasyonlarının yükseldiği belirtiliyor.
ABD’de ise sıcak bölgelerdeki kıyı şeritlerinde bakterinin yol açtığı ciddi vakalar artış göstermekte. Özellikle Florida ve Teksas kıyılarında hastaneye yatış ve ölüm oranlarında artış gözlemlenmiştir.
Kimler Risk Altında?
Vibrio bakterisi bağışıklık sistemi zayıf bireylerde daha ağır enfeksiyonlara neden olabilir. Risk grubunda olanlar:
Diyabet hastaları
Karaciğer hastalığı olanlar
Kemoterapi görenler
Açık yarası olan bireyler
Hamileler
Yaşlılar
Korunmak İçin Ne Yapmalı?
Sağlık uzmanları, özellikle yaz aylarında denizle temasta şu önlemlerin alınmasını öneriyor:
Açık yaraların deniz suyu ile temas etmemesi
Deniz ürünlerinin iyi pişmiş olarak tüketilmesi
Tatil bölgelerinde hijyene dikkat edilmesi
Yara bakımı ve hijyenin ihmal edilmemesi
Belirtiler durumunda vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulması
Belirtiler Neler?
Vibrio enfeksiyonları genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:
Yüksek ateş
Şiddetli kas ağrıları
Şişlik ve ciltte kızarıklık
Yara bölgesinde kötüleşme
Kusma, ishal
Halsizlik
Kan basıncında ani düşüş (şok belirtisi)
Bu belirtiler, bakterinin ciddiyetine ve vücuda giriş şekline göre değişebilir. Erken teşhisle tedavi mümkün olsa da, geç kalındığında hayati risk doğurabilir.
Türkiye’de şu an için et yiyen bakteri olarak bilinen Vibrio kaynaklı herhangi bir vaka bulunmuyor. Ancak deniz suyu sıcaklıklarının küresel ölçekte artış göstermesiyle birlikte bu bakterilerin daha geniş alanlara yayılma ihtimali bulunuyor. Bu nedenle hem tatilcilerin hem de sahil bölgelerinde yaşayan vatandaşların kişisel hijyen ve sağlık kurallarına daha dikkatli yaklaşması gerekiyor.
Sağlık Bakanlığı başta olmak üzere yetkili kurumlar, gelişmeleri anlık olarak izlemeye devam ediyor. Vatandaşların da yalnızca resmî açıklamalara güvenmeleri ve panik yaratabilecek asılsız bilgilere itibar etmemeleri büyük önem taşıyor
