Domates yetiştiriciliğinde verimi ve kalitesini düşüren birçok zararlı, erken teşhis ve mücadele ile önlenmelidir. Beyaz sinekler, thripsler, domates güvesi, yaprak bitleri ve kırmızı örümcek gibi zararlılar, domates bitkilerine ciddi tehditler oluştururken, kurşuni küf, Septoria leke ve bakteri kanseri gibi hastalıklar da dikkatli bir şekilde takip edilmelidir. Bu zararlılar ve hastalıklarla başa çıkmak için doğru stratejilerle, bitkilerin sağlıklı bir şekilde büyümesi sağlanabilir.
Domates yetiştiriciliğinde verimi ve kalitesini düşüren birçok zararlı, erken teşhis ve mücadele ile önlenmelidir. Beyaz sinekler, thripsler, domates güvesi, yaprak bitleri ve kırmızı örümcek gibi zararlılar, domates bitkilerine ciddi tehditler oluştururken, kurşuni küf, Septoria leke ve bakteri kanseri gibi hastalıklar da dikkatli bir şekilde takip edilmelidir. Bu zararlılar ve hastalıklarla başa çıkmak için doğru stratejilerle, bitkilerin sağlıklı bir şekilde büyümesi sağlanabilir.
Domates Üretiminde En Büyük Düşmanlarınız: Zararlılar ve Hastalıklarla Mücadele Rehberi – 25 Ağustos 2025
Domates yetiştiriciliğinde, verimli ve lezzetli bir ürün elde etmek için doğru stratejilerle hareket etmek hayati önem taşır. Ancak, bu umut vadeden süreçte, çeşitli domates zararlısı ve domates hastalıkları verimin ve kalitenizin önüne geçebilir. Bu kapsamlı rehberimizde, domates üretiminde karşılaşılabilecek en yaygın sorunları ve bu sorunlara karşı alınabilecek önlemleri detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Amaç, üreticilerin doğru teşhisler ile erken müdahaleyle olası zararları en aza indirmelerine yardımcı olmaktır. Bu mücadelede yer alan ilk adım, domates zararlısı ve domates hastalıklarını önceden tanımaktır.
Domates Zararlısı Türleri ve Mücadele Yöntemleri
Domates yetiştiriciliği sırasında, bitkilerin farklı bölgelerinde ve farklı dönemlerde çeşitli zararlılarla karşılaşılabilir. İşte domates üretiminde sıkça karşılaşılan başlıca zararlılar ve onlara yönelik uygulanabilecek stratejiler:
Beyaz Sinekler: Bu küçük böcekler, yaprakların alt yüzeyine yerleşerek bitki öz suyunu emerek yaprakların sararmasına ve siyah tabaka oluşumuna neden olur. Ayrıca, beyaz sineklerdomates sarı yaprak kıvırcık virüsü gibi hastalıklara da yol açabilir. Bu zararlılarla mücadele etmek için yaprak altı kontrolü, düzenli olarak tarama ve gerektiğinde organik böcek killer kullanımı etkili olabilir.
Thripsler: Tomurcuk ve çiçeklerde beslenerek beyaz-gümüş renkli lekeler bırakırken, thripsler aynı zamanda çeşitli virüsleri de bulaştırabilir. Bu zararlıları kontrol altına almak için seralın havalandırmasını artırmak, düzenli olarak tarama ve gerektiğinde sistemik insektisitler kullanmak önemlidir.
Domates Güvesi: Bu zararlı, yaprak, sap ve meyvede galeriler açarak ciddi hasara neden olur. Kuruma ve şekil bozukluğu yaratmanın yanı sıra, domates güvesi aynı zamanda domates sarı yaprak kıvırcık virüsünü de taşır. Bu zararlıya karşı, seranın kapılarının sıkıca kapalı tutulması, düzenli tarama ve hızlı müdahale şarttır.
Yaprak Bitleri: Bu zararlılar, bitki öz suyunu emerek yaprak kırılmalarına ve virüs bulaşmasına neden olur. Ayrıca, yaprak bitleri bitkinin genel gelişimini de olumsuz etkileyebilir. Bu zararlıları kontrol altına almak için yaprakların düzenli olarak kontrol edilmesi ve gerektiğinde sistemik insektisitler kullanılması gerekir.
Kırmızı Örümcekler: Yaprak sararması ve kıvrılması, fotosentezin bozulmasına yol açarak bitkinin büyümesini yavaşlatır. Kırmızı örümcekler özellikle hassas dönemlerde ciddi hasara neden olabilir. Bu zararlılarla mücadele etmek için seranın havalandırmasını artırmak ve düzenli tarama yapmak önemlidir.
Domates Pas Akarı: Yaprak ve meyvede pas görünümü oluşturarak bitkinin genel sağlığını olumsuz etkiler. Domates pas akarı özellikle susuz toprakta çatlamalara neden olabilir. Bu zararlıya karşı, seranın nem kontrolü ve dengeli gübreleme şarttır.
Kök-Ur Nematodları: Köklerde ur oluşturarak bitkiyi zayıflatır, toprak kökenli patojenlerin girişine izin verir. Bu zararlılarla mücadele etmek için boş saha ilaçlama veya dikim sonrası ilaç uygulaması yapmak önemlidir.
Yaprak Galeri Sinekleri ve Losioptera sp.: Yaprak dokusunu tahrip ederek fungus ve besin geçişini engelliyor. Bu zararlılarla mücadele etmek için seranın havalandırmasını artırmak ve düzenli tarama yapmak şarttır.
Yeşil Kurtlar ve Pamuk Yaprak Kurdu: Meyve ve yapraklarda çürüme ve delikler açar. Yeşil kurtlar ve pamuk yaprak kurdu bitkinin genel sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu zararlılarla mücadele etmek için seranın havalandırmasını artırmak ve düzenli tarama yapmak şarttır.
Bozkurtlar: Fide kökleri ve kök boğazına zarar vererek ekinlerin gelişimini engelliyor. Bozkurtlar özellikle ilk dönemlerde bitki gelişimini ciddi şekilde etkileyebilir. Bu zararlılarla mücadele etmek için seranın etrafının tel çitlerle çevrilmesi ve düzenli tarama yapmak şarttır.
Domates Hastalıkları ve Teşhisi
Domates yetiştiriciliğinde, yukarıda belirtilen zararlıların yanı sıra çeşitli hastalıklar da veriminizi olumsuz etkileyebilir. İşte domateslerde sıkça karşılaşılan hastalıklar ve teşhis yöntemleri:
Kurşuni Küf Hastalığı: Gövde ve meyvede lekeler, çatlama ve yumuşak çürüklük oluşturarak veriminizi olumsuz etkiler. Kurşuni küf hastalığı havalandırma, nem ve sıcaklık kontrolü ile önlenebilir.
Solanaceae Familyası Hastalıkları: Stolbur ve fitoplazma kaynaklı morumsu yaprak, boğum kısalması, kök çürümesi gibi sorunlara neden olabilir. Bu hastalıklarla mücadele etmek için yabancı ot temizliği ve uygun ekim alanı kullanmak önemlidir.
Septoria Leke Hastalığı: Yaprak ve saplarda kahverengi lekeler oluşturarak bitkinin genel sağlığını olumsuz etkiler. Septoria leke hastalığı temiz tohum ve hasta bitki imhası ile mücadele edilebilir.
Biber Kök Boğazı Yanıklığı: Kök ve boğazda koyu kahverengi çürüme oluşturarak bitkinin gelişimini yavaşlatır. Biber kök boğazı yanıklığı karık dikim, aşırı sulamadan kaçınma ve özenli tohum seçimi ile önlenebilir.
Bakteriyel Kanser ve Solgunluk: Alt yapraklarda solma, iç demetlerde renk değişimi, meyve ortasında kahverengi lekeler oluşturarak bitkinin genel sağlığını olumsuz etkiler. Bakteriyel kanser ve solgunluk temiz tohum, havalandırma ve ekim nöbeti ile önlenebilir.
Domates Zararlısı ile Mücadele
Domates yetiştiriciliğinde zararlılarla mücadele etmek için aşağıdaki stratejileri uygulayabilirsiniz:
Fide Seçimi: Aşılı ve hastalığa dayanıklı fide kullanımı, zararlılarla mücadelede önemli bir rol oynar.
Seralar: Çift kapı, tül ve yabancı ot temizliği, zararlıların seraya girmesini engeller.
Toprak İşleme: Alet ve makinelerin temizliği, zararlıların yayılmasını önler.
Biyoteknik Yöntemler: Feromon tuzaklar ve avcı akarları ile zararlıların doğal kontrolü sağlanır.
İlaçlama: Zararlı türlere göre doğru zamanlama, haftada bir kontrol ve 5-6 gün aralıklarla uygulama önemlidir.
Kök-Ur Nematodları: Boş saha ilaçlama veya dikim sonrası ilaç uygulaması ile mücadele sağlanır.
Bu bilgilerle domates üretiminde karşılaşabileceğiniz zararlılar ve hastalıklarla daha iyi başa çıkabilir, verimli ve kaliteli bir ürün elde edebilirsiniz. Unutmayın, erken teşhis ve hızlı müdahale, domates yetiştiriciliğinde başarılı olmak için en önemli adımlardır.
Keşfetmeye Devam Edin: İlgili Bağlantıları Kullanın
